Wernisaż wystawy: Dorota Raczyńska – MAGICY WODY

Dorota Raczyńska – MAGICY WODY

Był wiek XVI, gdy Olędrzy pojawili się po raz pierwszy na naszych ziemiach. Pochodzili z Niderlandów. Jako mennonici (holenderski odłam protestantyzmu) w ojczyźnie stawiali czoło prześladowaniom religijnym. Polscy możnowładcy zapraszali ich, by osiedlali się na terenach zalewowych doliny Wisły. Przekazywana z pokolenia na pokolenie wiedza inżynieryjna Olędrów stanowiła fenomen – przykład doskonałego współdziałania człowieka i przyrody.

Przez dziesięciolecia osadnicy umiejętnie rzeźbili materię ziemi, budując podwyższenia, jazy, groble i rowy melioracyjne. Jako wybitnym specjalistom osuszania terenów niestraszne były im mokradła, malaryczne bagna czy coroczne powodzie. Dla rolnictwa potrafili odratować każdy rodzaj gleby. Mieli swoje sprawdzone metody: wiedzieli, jak budować, jak kierować wodą, jak się przed nią uchronić i jak z nią żyć. Chętnie też dzielili się wiedzą z miejscowymi.

Ostatni Olędrzy opuścili Polskę wraz z końcem II wojny światowej. Do dzisiaj przetrwało niewiele materialnych śladów ich osadnictwa: jakieś chylące się ku upadkowi długie chałupy, resztki plecionych płotów, zarośnięte nagrobki. Zostało jednak coś więcej – specyficzny krajobraz ze szpalerami wierzb głowiastych, widoczny w okolicach Wisły i jej dopływów. Te drzewa sprowadzili do nas właśnie Olędrzy, razem z serem gouda czy łaciatymi krowami „holenderkami”. Charakterystyczne sylwetki wierzb głowiastych tak bardzo wrosły w polski pejzaż, że kolejne pokolenia artystów przyjmowały go za własny, swojski. Nawet Chopin z pomnika w warszawskich Łazienkach siedzi pod rosochatą wierzbą, wsłuchany w szum jej liści.